Dužijanca obeležila kraj žetve
Od novog zrna pšenice umešen je hleb i juče na završnoj svečanosti Dužijance predat domaćinu, gradonačelniku Subotice. Više hiljada Subotičana sjatilo se u centar grada da prisustvuje završnoj svečanosti tradicionalne žetvene svečanosti, Dužijance, kojom se slavi kraj žetve i daje zahvalnost za dobar rod. Centralna svečanost počela je misom zahvalnicom u Katedrali svete Terezije gde se formirala povorka koju su činili gradski zvaničnici, crkveni velikodostojnici, učesnici Dužijance, članovi folklornih društava. Svi su bili u narodnim nošnjama posebno za ovu priliku izvađenim iz ormana, muškarci u širokim, belim platnenim košuljama i pantalonama sa prslukom vezenim zlatnim ili srebrnim nitima, i žene i devojke u bogatim višeslojnim suknjama, takođe vezenim srmom, i u uzanim košuljama i prslucima. Vrhunac proslave je dolazak kočija sa krunom upletenom od snopova pšenice i kočije sa najlepšim parom kosaca, odnosno najlepšim bandašom i bandašicom. Ove godine izabrani su Martina Dulić i Martin Matković koji su gradonačelniku Saši Vučiniću predali hleb umešen od ovogodišnjeg roda. Preuzimajući hleb, Vučinić je istakao da je Dužijanca praznik zajedništva.
Praznik Dužijance prvi put na ulicama Subotice proslavljen je 1911. godine na inicijativu sveštenika Blaška Rajića. Ovo je stoti put da se praznuje Dužijanca kao gradska svečanost, kojom se u stvari prenosi ritual koji se ponavljao svakog jula na salašima u ataru severne Bačke, kada bi umorni risari došli da saopšte domaćinu da je žetva gotova, nakon čega bi usledilo veselje. Osim toga, Dužijanca je imala i svoju duhovnu stranu, a sadašnja proslava ovog lepog žetvenog praznika objedinjuje upravo i tu duhovnu, etnološku, kulturnu a danas i turističku ulogu.
Iako se po pravilu najviše pažnje poklanja ovoj centralnoj manifestaciji Dužijance, ona u stvari traje mesecima, od trenutka setve i određivanja domaćina Dužijance za tu godinu. Ove godine na salašu Ivana Vojnića Zelića u Starom Žedniku sredinom jula održano je i takmičenje risara na kome je pobedio Marinko Kujundžić sa risarušom Ružom Juhas. Usledila je potom promocija, početkom avgusta, fotomonografije Grge Piukovića „Sto bandaša i bandašica" u kojoj je autor prikupio podatke o svim parovima koji su, od trenutka kada je Dužijanca izašla na ulice, predavali hleb domaćinu grada.
Poslednja tri dana svake večeri centrom Subotice odjekuju zvuci narodnih igara i instrumenata koje izvode desetine kulturno-umetničkih društava. Dok se na bini na Trgu slobode odvija program koji svako veče prati hiljade sugrađana, na ponudi su im i kulinarski specijaliteti, ali i narodne rukotvorine.
