Minuli vek iz ugla Bunjevaca
Pre tačno sto godina, 25. novembra 1918. godine Bunjevci su učestvovali na Velikoj narodnoj skupštini u Novom Sadu i podržali odluku da se Bačka, Banat i Baranja prisajedine direktno Kraljevini Srbiji.
- Ako sada pitate da li je to bila ispravna odluka, ja mislim da jeste, jer je vreme pokazalo kako su prošli Bunjevci u Mađarskoj, kojih sada ima jedva hiljadu. Nas je, i pored svih problema i velikih istorijskih momenata, daleko više - ističe dr Suzana Kujundžić Ostojić, predsednica Nacionalnog saveta Bunjevaca. - Pred nama su danas brojni izazovi, kako sačuvati bunjevčki govor, kulturu, nacionalni identitet, obrazovanje, pripremiti se za predstojeći popis koji dolazi za manje od tri godine... Da li smo bili iznevereni, jesmo itekako, ali to nije razlog da posustanemo.
Ni tada, a kao ni danas Bunjevci nisu bili dovoljno politički organizovani smatra Mirko Bajić, predsednik Saveza bačkih Bunjevaca.
- Svaki pokušaj političkog organizovanja pratilo razjedinjavanje, što je umnogome uticalo na ostavarivanje interesa - naglašava Bajić, podsećajući na Bunjevačko-šokačku stranku koji je predvodio Blaško Rajić, gde je na neki način počela podela Bunjevaca. - Te okolnosti i podele trajale su sve do šestojanuarske dikatature i Drugog svetskog rata, da bi nam posle toga bilo zabranjeno da se izjašnjavamo kao Bunjevci. Posle raspada SFRJ dobili smo pravo da se ponovo izjašnjavamo kao nacionalna zajednica, ali su Bunjevci opet ostali na vetrometini.
Po mišljenju profesora Aleksandara Raiča, koji je temeljno proučavao odluke Velike narodne skupštine, dokumenti koji su tada doneti značajni su za Bunjevce.
-To je svedočanstvo iz kog se jasno vidi da su Bunjevci dobili tretman kao i ostali narodi, i zahvaljujući njemu su do danas opstali – naglašava Raič. - Vidimo kako su prošli Bunjevci u Mađarskoj, koji su završili svoju istorijsku pojavu.
