Nedovoljan uzorak da bi se moglo konstatovati da Subotica ima nekvalitetan vazduh

Da su Subotičani, pored građana Sremske Mitrovice, tokom 2016. godine udisali najlošiji kvalitet vazduha, treće kategorije, potvrđeno je Uredbom Vlade Srbije kojom je utvrđena lista kategorija vazduha po zonama. Prema Zakonu o zaštiti vazduha, treća, odnosno najniža kategorija predstavlja prekomerno zagađen vazduh kada su prekoračene tolerantne vrednosti za jednu ili više zagađujućih materija.

- Pokrajinski sekretarijat nadležan za poslove zaštite životne sredine u Subotici ima automatsku mernu stanicu kod Nove opštine i sa nje su dostavljani podaci o koncentracijama sumpor-dioksida, azot-dioksida, ugljen-monoksida i čestičnog zagađenja, odnosno suspendovanih čestica PM 10 i PM 2.5. Utvrđeno je povećanje čestičnog zagađenja, odnosno suspendovanih čestica parametara 10 mikrona, pa i 2,5, što je uobičajeno za velike gradove. Subotica deli sudbinu mnogih gradova u Evropi i svetu, koje imaju povećane koncentracije zagađujućih materija koje se zovu suspenovane čestice. Izvori toga su saobraćaj, industrija, kao i termoenergetski sektor tj. toplane - objasnio je Milenko Jovanović, načelnik Odeljenja za praćenje kvaliteta vazduha u Agenciji za zaštitu životne sredine Republike Srbije.

NA VEĆEM UZORKU MNOGO BOLJE STANJE - U Zavodu za javno zdravlje Subotica (ZZJZ) rečeno nam je da se analiza vazduha redovno obavlja jednom mesečno, te da na uzorku od desetak mernih stanica (pet u gradu, tri na Paliću, u Bajmoku, Čantaviru i na Kelebiji) kvalitet vazduha je u proseku sasvim zadovoljavajući, te da nema nekih izraženih zagađenja. Merna stanica kod Nove opštine je posebno izložena uticaju štetnih materija zbog izduvnih gasova koje proizvode motorna vozila, te se njihove vrednosti mogu smatrati nereprezentativnim ako se gledaju izolovano.

Dodatak: ZZJZ Subotica - izveštaj o ispitivanju kvaliteta vazduha (12.03.2018.)

Prekoračenje graničnih vrednosti u Subotici zabeleženo te godine čak 112 dana, a i po toj „crnoj statistici“ Subotica prednjači među ostalim vojvođanskim gradovima. Iako su rezultati loši, ohrabruje to što su korišćeni rezultati sa samo jedne merne stanice, kod Nove opštine, gde je najgušći saobraćaj u gradu.

- To merno mesto je reprezent jedne uže okoline, ali izabrana je stanica da bi se videla najveća koncentracija građana jer je cilj bavljenja životnom sredinom zaštita ljudi. Svrstavanje u određene kategorije ima za cilj da utiče na donosioce odluka a to je lokalni, pokrajinski i republički nivo kako bi donosili mere za smanjenje zagađenja vazduha, odnosno poboljšanje kvaliteta vazduha. To je osnovni cilj monitoringa, kao i ocene kvaliteta vazduha. Svako prekoračenje, koje je registrovano, ukazuje da postoji potencijalna opasnost od ugrožavanja zdravlja ljudi, to nije linearna veza, ali uz brigu lokalne samouprave, pokrajine i republike potrebno je obaveštavati građane i donositi odluke čije je efekte kasnije potrebno pratiti. Ovo nisu koncentracije koje su toliko opasne da trenutno ugrožavaju zdravlje ljudi, ali dugotrajno izlaganje može uticati na osetljive kategorije - upozorio je Jovanović.

Koncentracije zagađujućih materija sa automatskih mernih stanica širom Srbije građani imaju mogućnost da prate u realnom vremenu preko sajta Agencije za zaštitu životne sredine.

Dodatak: Monitoring ambijentalnog vazduha u Subotici tokom 2017. godine