Obeležena 70. godišnjica deportacije Jevreja

Gradonačelnik Subotice Jene Maglai je, obraćajući se prisutnima u Sinagogi, istakao da su događaji koji su pre 70 godina obeležili i odredili sudbinu i istoriju jedne zajednice u velikoj meri uticali i na budućnost i sudbinu našeg grada.

- Pre sedam decenija nasilno su odvedeni u koncentracione logore Jevreji iz Subotice i severne Bačke. Smatram da, osim što se prisećamo i odajemo počast nevinim žrvama, moramo i da se osvrnemo na tok događaja koji je doveo do toga da je jedna čitava zajednica, okosnica privrednog razvoja ove regije, nestala sa ovih prostora. Nije to počelo 1944. godine. Te godine odvijala se završna faza jedne sulude i bolesne politike koja je propagirala da neki više vrede od drugih, koja je propagirala neprijateljstvo i u neprijateljima nalazila pripadnike drugih nacija ili naroda – naglasio je Jene Maglai.

Uz podsećanje da su Nirnberški zakoni, kao prvi segregacioni zakon, doneti još 1935. godine, formalizovali mere koje su bile preduzete prvenstveno prema Jevrejima, kao neprijateljima, gradonačelnik Maglai je rekao da su, nažalost, i mnoge druge države koje su bile ili u bliskim odnosima ili pod posrednom ili neposrednom kontrolom nacističke Nemačke počele da slede taj primer i donose svoje zakone o segregaciji i istiskivanju zajednica, posebno jevrejske zajednice.

On je dodao da su koncentracioni logori u koje su deportovani Jevreji iz Subotice nazivani „radnim logorima“, a da je, u stvari, prvi put u novijoj istoriji ljudske civilizacije sve bilo perfidno i do tančina organizovano iz jednog razloga - da se potpuno uništi ta zajednica, a da, pre toga, oni koji su radno sposobni svoju poslednju energiju daju za ratnu mašineriju koja je tada funkcionisala.

- Naša obaveza je da ovu malu zajednicu koja je preostala u Subotici pomažemo i da sačuvamo sve one vrednosti koje nam je jevrejska zajednica ostavila. Uveren sam da će taj zadatak lokalna samouprava da izvrši i da će se konstantno na tome raditi, jer i to je poruka koja će svima pokazati da ono što se desilo pre sedam decenija nikada više na ovim prostorima ne sme da se ponovi – podvukao je Jene Maglai.

U ime Jevrejske opštine Subotica, prisutnima se obratio ambasador Mađarske u Beogradu, Oskar Nikovic. On je rekao da je zdravom razumu potpuno neprihvatljiva i neshvatljiva politička ideologija i mašinerija koja je pre 70 godina sejala mržnju, poniženja i tako istrebljivala jednu čitavu zajednicu. Ambasador Nikovic je poručio da se ne sme dozvoliti da se deportacija i Holokaust ponove i da je za to najbolja garancija poštovanje poruke ispisane na zidovima subotičke Sinagoge – Ljubi bližnjeg svog.

Vence na spomenik u dvorištu Sinagoge položili su Oskar Nikovic i dr Laslo Takač, vodeći konzul Generalnog konuzulata Mađarske u Subotici, Dragan Đurić, generalni konzul Republike Hrvatske u Subotici, Dragi Vučković, načelnik Severnobačkog upravnog okruga, Jene Maglai, delegacije SUBNOR-a Subotica, Gradskog udruženja penzionera Subotica, Saveza jevrejskih opština Srbije, jevrejskih opština Zemun, Novi Sad, Zrenjanin, Kikinda, Sombor i Subotica i predstavnici pojedinih udruženja i političkih partija.

Komemoracija povodom godišnjice deportacije Jevreja iz Subotice u Sinagogi održana je uz prigodan umetnički program, a nakon molitve i polaganja venaca priređen je prijem u Jevrejskoj opštini.

Koncert jevrejskih kantora iz Budimpešte održan je u 19 časova u Velikoj većnici Gradske kuće.

Fotografije možete pogledati u povezanim albumima.