Seča šume na Tresetu uznemirila građane, nadležni tvrde da je planski i da se paralelno radi na pošumljavanju

Građane koji su navikli da slobodno vreme provode u prirodi, šetajući nekom od staza na Tresetištu, prizor poređanih balvana, granje i pusti panjevi nisu ostavili ravnodušnim.

- U toku je intenzivna seča šume na Tresetu, koje je počela pre nekoliko meseci, a koja se silovito nastavlja. Ako bude išla tim tempom jasno je da šume neće biti. Šuma kod jezera strašno i tužno izgleda i jasno je da nema reči o planskoj seči – kažu uznemireni građani.

Mnogi su se obraćali javnosti, oformili grupu na društvenim mrežama  i pokušali da dođu do nekog objašnjenja.

- Majdan je nestao, presušio. Sada nestaje i Treset. Da li je to nečiji cilj? Vidi se da posečeno drveće nije bolesno, vreme je vegetacije i pitamo se ko je odgovoran za ovaj zločin nad prirodnim bogatstvom – poručuje M.N.

U preduzeću „Vojvodinašume“, koje gazduje šumom na Tresetištu, kažu između ostalog, da je za šume koje su zastupljene na području opštine Subotica (crni i beli bor, bagrem, topole) uobičajeno da se primenjuje čista seča kao način obnove šuma.

- To podrazumeva da se na jednoj prostornoj celini poseče većina stabala, ostavlja se 3-5 stabala po hektaru, nakon čega se u prvoj narednoj sezoni pošumljavanja (proleće ili jesen) vrši sadnja sadnica ukoliko je u pitanju veštačka obnova ili se šuma obnavlja prirodnim, vegetativnim putem iz žila ili panjeva kada su u pitanju vrste koje imaju izraženo svojstvo vegetativne obnove kao što su bagrem ili bela topola – navodi se u odgovoru našem sajtu. - Uobičajeno se svake godine seče približno ista površina, te na taj način imamo na širem prostoru sastojine različitih starosti. Ujedno se ostvaruju i približno jednaki godišnji etati (zapremine posečenog drveta), sledstveno tome i približno jednaki prihodi te se ostvaruje i ekonomska održivost.

U okolini Subotice. na području kojim gazduje Javno preduzeće “Vojvodinašume”, tokom 2021. sprovođena je planska seča na nekoliko lokaliteta. U pitanju su, kako kažu, redovne seče, odnosno seče obnove i proredne seče, planirane važećom Osnovom gazdovanja šumama za period od 2020. do 2029. godine, kao i izvođačkim projektima gazdovanja šumama za 2021. godinu. Izuzetak su seče kojima se vrši sanacija požarišta, s obzirom da su u pitanju oštećenja nastala kao posledica dejstva više sile koja se nije mogla predvideti. Od pošumljavanja u 2020. godini realizovano je ponovno pošumljavanje 8,53 hektara sa 14217 sadnica crnog bora.

U nastavku možete da pročitate u celosti odgovor koji smo dobili 9. septembra iz preduzeća "Vojvodina šume".

* * * * *

Pre svega treba razumeti da se šume obnavljaju sečama, te da u postupku obnove šuma (šuma koje su dostigle doba zrelosti), seča predstavlja prvu fazu. Seče obnavljanja su deo redovnog gazdovanja šumama kom prilikom se seku sastojine koje su dostigle ophodnju odnosno doba zrelosti kada je planiran završetak proizvodnog procesa.

Postoji nekoliko vrsta seča obnove, ali zbog obimnosti problematike nećemo ulaziti u stručnu opservaciju svake od njih. Za šume koje su zastupljene na području opštine Subotica (crni i beli bor, bagrem, topole) uobičajeno se primenjuje čista seča kao način obnove šuma. To podrazumeva da se na jednoj prostornoj celini poseče većina stabala (ostavlja se 3-5 stabala po hektaru), nakon čega se u prvoj narednoj sezoni pošumljavanja (proleće ili jesen) vrši sadnja sadnica ukoliko je u pitanju veštačka obnova ili se šuma obnavlja prirodnim, vegetativnim putem iz žila ili panjeva kada su u pitanju vrste koje imaju izraženo svojstvo vegetativne obnove kao što su bagrem ili bela topola.

Održivo korišćenje šuma koje uključuje čistu seču na određenim površinama je u skladu sa konceptom održivog gazdovanja šumama koji podrazumeva da se svake godine seče i obnavlja približno jednak deo šumskog kompleksa. Uobičajeno se svake godine seče približno ista površina, te na taj način imamo na širem prostoru sastojine različitih starosti. Ujedno se ostvaruju i približno jednaki godišnji etati (zapremine posečenog đrveta), sledstveno tome i približno jednaki prihodi te se ostvaruje i ekonomska održivost. Ostvarena finansijska sredstva se na gajenje šuma (mere nege, zaštita šuma od insekata i biljnih bolesti) kako bi se u budućnosti podigle što kvalitetnije i zdravije mlade šume.

Osim seča obnavljanja sprovode se proredne seče i seče u sklopu sanacije oštećenih sastojina (koje takođe mogu biti usmerene ka obnovi oštećenih sastojina ili prorednog karaktera). Proredne seče koje se sprovode predstavljaju mere nege, a u slučaju pojave požara zakonska obaveza je da se se izvrši sanacija odnosno seča oštećenih stabala i nakon toga pošumljavanje.

Drvo koje se poseče plasira se na tržištu, čime se stavlja na raspolaganje društvu i industriji ekološki prihvatljiv materijal, a istovremeno se stvara ekonomsku vrednost. Opštepoznato je da su šume ponori ugljenika (u njima se deponuje ugljenik), a šuma tokom rasta i prirašćanja vezuje ugljenik. Ugljenik u toku jednog perioda, koji je najčešće višedecenijski, ostaje deponovan u izrađenim i plasiranim proizvodima od drveta, a na mestu obnovljene šume ponavlja se proces stvaranja drvne biomase. Inače, treba imati u vidu da bi prepuštanjem šumskih sastojina procesima spontanog razvoja i prirodnog odumiranja nastao suprotan efekat, odnosno u fazi razgradnje sastojine dolazi do oslobađanja ugljenika u atmosferu, te je cilj imati sastojine koje se nalaze u razvojnim fazama kada mogu da ostvaruju prirast. Na ovaj način šumarstvo kao delatnost koja uključuje seču drveća, za nekog možda i neočekivano, doprinosi ublažavanju klimatskih promena.

U okolini Subotice, na području kojim gazduje Javno preduzeće “Vojvodinašume”, tokom 2021. Sprovođena je planska seča na nekoliko lokaliteta. U pitanju su redovne seče, odnosno seče obnove i proredne seče, planirane važećom Osnovom gazdovanja šumama za period od 2020. do 2029. godine, kao i izvođačkim projektima gazdovanja šumama za 2021. godinu. Izuzetak su seče kojima se vrši sanacija požarišta, s obzirom da su u pitanju oštećenja nastala kao posledica dejstva više sile koja se nije mogla predvideti.

Lokacije na kojima su sprovođene seče tokom 2021. godine su sledeće:

• 67/i, površine 4,93 hektara (sastojina crnog bora). Na njoj je sprovedena proredna seča Proredna seča je završena.
• 75/a, veštački podignuta sastojina crnog bora površine 3,11 hektara. U pitanju je završni sek oplodne seče (posečena su preostala stabla nakon oplodnog seka). Na ovoj površini planirana je sadnja 5.184 sadnice crnog bora na jesen ove godine.
• 83/a, površine 29,68 hektara (Izdanačka sastojina bagrema). Planirana je vegetativna obnova bagrema (iz panjeva) prirodnim putem odnosno resurekcija.
• 91/f na površini 12,61 ha-izdanačka šuma bagrema sa belom topolom, a obnova je planirana prirodnim putem iz panjeva. Seča je trenutno u toku.
• 26/f sastojina crnog bora površine 0,58 ha, sproveden je završni sek oplodne seče, Ostavljena je bafer zona od dva reda bora. Na jesen će biti sprovedeno pošumljavanje sadnicama crnog bora
• 29/d - sastojina crnog bora, u toku je proredna seča.
• 69/a sastojina crnog bora površine 3,67 ha, sanacija šteta nastalih kao posledica požara, sprovovedena je čista seča, a na jesen će biti izvršeno pošumljavanje sadnicama crnog bora
• 69/j sastojina crnog bora površine 1,73 ha, sanacija šteta nastalih kao posledica požara, u toku je čista seča, a na jesen će biti izvršeno pošumljavanje sadnicama crnog bora

U toku 2020. godine vršene su samo sanitarne seče (seča stabala lošeg zdravstvenog stanja i u procesu sušenja) što je zakonska obaveza korisnika šuma. Druge seče nisu sprovođene jer je u toku bila izrada nove osnove gazdovanja šumama (novog planskog dokumenta) koja je usvojena početkom 2021 .godine.

Od pošumljavanja u 2020. godini realizovano je ponovno pošumljavanje u 3/a (oktobar 2020.) - 8,53 ha, crni bor, 14217 sadnica.