Subotička sinagoga - svetska kulturna baština stara 120 godina

Subotička Sinagoga je nakon rekonstrukcije otvorila vrata za posetioce u januaru 2019. godine. Prve godine je ovaj objekat posetilo blizu 20.000 ljudi, naredne godine 6500, prošle godine oko 10.000, a ove godine do sada već blizu 15.000 ljudi. Subotička Sinagoga izaziva veliko interesovanje među turistima koji posećuju naš grad, o čemu svedoči i broj posetilaca.

- Mislim da je Sinagoga postala jedna od najposećenijih turističkih destinacija u gradu i osim što je sakralni objekat, Sinagoga je jedan od najlepših koncertnih prostora u Subotici. Ove godine smo imali posetioce i iz Indije, Afrike, Amerike, a najčešći su nam gosti iz regiona - izjavila je za RTV Yueco koordinatorka Fondacije "Subotička sinagoga", Hajnalka Ileš.

Među predavačima na naučnoj konferenciji bio je i direktor Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Balaž Sič koji je govorio o istorijatu obnove Sinagoge. Sič je rekao da je obnova objekta započeta sedamdesetih godina prošlog veka da bi se njena konačna rekonstrukcija završila tek 2018. godine.

- Sagovornici su ljudi koji su se zalagali da se ovo zdanje sačuva i koji su pokrenuli više akcija i uspeli su u tome da se ovaj objekat zaštiti, a potom su krenuli i radovi. Znamo da se kupola nakrivila, ali uspeli su da je vrate u prvobitan položaj i tako su tekli radovi sve do 2010. godine, ali nikada nije bilo dovoljno sredstava za to da se ovaj objekat potpuno obnovi. Tek 2012. godine krenulo se sa fasadama koje su obnovljene do 2016. godine - objašnjava  Balaž Sič, direktor Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture.

Direktor Istorijskog arhiva Subotica, Stevan Mačković na konferenciji se osvrnuo na jevrejsku zajednicu tokom više vekova postojanja u našem gradu. Po njegovim rečima, jevrejska zajednica je dostigla brojnost od 3-4% u odnosu na ukupno stanovništvo tek početkom 20. veka i tada je zauzela značajan položaj u životu grada.

- Nije to bilo samo pitanje arhitekture, već i pitanje celokupnog društvenog života, intelektualci su bili izuzetno istaknuti. Dakle, procentualno mala zajednica, ali od izuzetnog značaja, a o tome svedoči i ovaj monumentalni objekat - naveo je Stevan Mačković, direktor Istorijskog arhiva.

Subotička sinagoga izgrađena je po planu dvojice mađarskih arhitekata: Marcela Komora i Dežea Jakaba, a zgrada je predata na upotrebu 1903. godine. Sinagoga je danas u vlasništvu subotičke lokalne samouprave, a 1975. godine Zavod za zaštitu spomenika kulture Vojvodine proglasio ju je kulturnim dobrom. UNESCO je 1989. godine predložio da bude uvrštena na listu svetske kulturne baštine, ali je zbog rata između južnoslovenskih naroda taj proces zaustavljen 1990. godine i Srbija ju je uvrstila među spomenike kulture od izuzetnog značaja.