Njiva umesto zatvorske ćelije

Dok je bio na slobodi, Srđan Nastajić se bavio povrtarstvom, a sada kopa tuđu baštu, onu Ekonomije Okružnog zatvora Subotica. Tu je već četiri meseca, ostaje mu još šest, i kako kaže, trudi se da opravda šansu koju je dobio izdržavanjem kazne na otvorenom. Njegov dan počinje rano, pre izlaska sunca on je već na svom radnom mestu.

- Ustajemo ujutro, u 4 i 30, a u 4 i 45 smo na svojim radnim mestima i obavljamo svoje radne zadatke. Ustajemo ranije zbog vrućina, pale se sistemi za navodnjavanje paradajzu, kupusu, krompiru, luku, paprici i to radimo do 10-11 sati - priča Nastajić, koji kaže da mu je ceo dan ispunjem radnim zadacima. - Ovo je idealno za očuvanje fizičkog i psihičkog stanja svakog osuđenog lica koje je sebi dopusilo da se nađe u ovakvoj jednoj situaciji.

Srđan Nastajić

Poljoprivredna ekonomija formirana je 90-ih godina prošlog veka kao otvoreno odeljenje Okružnog zatvora, sa namenom obuke osuđenih lica za ratarsku, stočarsku i povrtarsku proizvodnju. Obuhvata kompleks od tri hektara, sva proizvodnja je namenjena potrebama ustanove, a godišnje se proizvede oko 17 tona mesa i 20 tona povrća. Osim toga, „stanovnici“ Ekonomije obrađuju i 98 hektara zemlje koja je dobijena u zakup.

- Na Ekonomiji se nalazi kompleks od tri hektara na kojem se proizvodi povrće od svega onoga što nama treba, a tu je najzastupljeniji krompir, luk, kupus, paradajz, paprika i stočarska proizvodnja je zastupljena u punom obimu, imamo negde preko 350 grla stoke, što ovaca, što svinja - kaže Dušan Suvajac, upravnik Okružnog zatvora u Subotici.

Dušan Suvajac

Kako je u pitanju otvoreni tip zatvora, osuđenici se tu raspoređuju prema kriterijumu koji Zakon o izvršenju krivičnih sankcija i Pravilnik o tretmanu osuđenih lica propisuju. Na Ekonomiji kaznu trenutno izdržava 21 lice.

- Uglavnom se radi o licima koja prema stepenu rizika ne predstavljaju bilo kakvu opasnost u smislu bekstva. Radi se o specifičnom vidu radne okupacije, odnosno resocijalizaciji osuđenih lica, a njihova zaduženja su razna, od zaduženja oko stoke, preko plastenika i povrća, do ratarske proizvodnje i sakupljanja slame - objašnjava Suvajac.

Osim što ostvaruju zavidan prinos u poljoprivrednoj proizvodnji, osuđena lica koja su tokom služenja kazne radno angažovana, imaju pravo na određenu mesečnu zaradu. U zavisnosti od njihovog angažovanja, imaju i vanzavodska prava, odnosno vikende, godišnje odmore, vanredna i nagradna odsustva.

- Oni taj prihod koriste uglavnom za potrebe snabdevanja u našoj kantini, za cigatere, sokove, slatkiše - dodaje upravnik Okružnog zatvora u Subotici.

Iako Ekonomija postoji skoro 30 godina, novi objekat izgrađen je 2014. godine i ima kapacitet za 48 osuđenika.